به گزارش مشرق، پايگاه اطلاع رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله خامنه اي در گزارشي نوشت: «موجودى که نامش آدمى است، با تمييز خوب از بد و شايست از ناشايست آدمى شده است.?» ضرورت اخلاق‌مداري در جوامع انساني و به‌خصوص از نوع اسلامي آن، امري خدشه‌ناپذير است. اما اينکه چرا رعايت اين امر بديهي يکي از موضوعات اصلي و خبرساز در فضاي سياسي ايران شده است- تا حدي که رهبر انقلاب نيز دراين‌باره موضع‌گيري کنند- جاي بحث دارد.
با آغاز رقابت‌هاي انتخابات رياست جمهوري دهم و حتي قبل از آن، فضاي سياسي و تبليغاتي کشور به‌طور بي‌سابقه‌اي شور و حرارت گرفت. متأسفانه در اين بين، بي‌اخلاقي و بي‌انصافي‌هايي نيز از سوي گروه‌ها و شخصيت‌هاي مختلف صورت پذيرفت؛ مسئله‌اي که رهبر انقلاب از ابتداي سال ?? و در سخنان خود در مشهد مقدس، به کانديداها و طرفداران آن‌ها هشدار داده بودند. اما هرچه که فضاي سياسي کشور به برگزاري انتخابات نزديک‌تر شد، اين نگراني بيشتر ظهور و بروز پيدا کرد. بي‌انصافي و سياه‌نمايي نسبت به عملکرد دولت، دستاوردهاي انقلاب اسلامي، افراد و گروه‌هاي مختلف سياسي از جمله آن‌هاست.
اما حوادث و فتنه پس از انتخابات ?? به اين مسئله دامن زد به‌طوري‌که رفتارها و گفتارهاي غير اخلاقي و غير منصفانه همراه با هتاکي، هتک حرمت، افترا، نسبت‌هاي ناروا و... در فضاي سياسي کشور، رشد چشمگيري داشت. رهبر انقلاب نيز به غير از تذکرات خصوصي، بارها و به مناسبت‌هاي مختلف، صريحاً اين برخوردها را رد کردند. همچنين ايشان در آخرين رهنمودهاي خود در ديدار با نمايندگان مجلس خبرگان، بار ديگر به اين بي‌اخلاقي‌ها اشاره کرده و خطاب به گروه‌هاي مختلف، درباره ادامه اين رفتارها هشدار دادند.
به دليل اهميت موضوع و تکرار هشدارهاي حضرت آيت‌الله خامنه‌اي نسبت به اين مسائل، در گزارشي به بررسي مواضع ايشان درباره رعايت موازين اخلاقي و خارج نشدن از جاده انصاف، در سال ?? مي‌پردازيم:
نخستين هشدار
خرداد ماه سال جاري آيت‌الله خامنه‌اي در سالروز ارتحال امام(ره) با قرائت آيه‌ي «يا ايّها الّذين امنوا اتّقوا اللَّه و قولوا قولا سديداً?» مسئله قول سديد را مطرح کردند: «من ميخواهم عرض بکنم به جوانان عزيزمان، جوانهاى انقلابى و مؤمن و عاشق امام، که حرف ميزنند، مينويسند، اقدام ميکنند؛ کاملاً رعايت کنيد. اينجور نباشد که مخالفت با يک کسى، ما را وادار کند که نسبت به آن کس از جاده‌ى حق تعدى کنيم، تجاوز کنيم، ظلم کنيم ... درباره‌ى زيدى که شما او را قبول نداريد، دو جور ميشود حرف زد: يک جور آنچنانى که درست منطبق با حق است، يک جور هم آنچنانى که در آن آميزه‌اى از ظلم وجود دارد. اين دومى بد است، بايد از آن پرهيز کرد. درست همانى که حق است، صدق است و شما در دادگاه عدل الهى ميتوانيد راجع به آن توضيح دهيد، بگوئيد، نه بيشتر.»
اين توصيه صريح بود و به همه گروه‌ها و شخصيت‌هاي فعال در عرصه سياسي کشور برمي‌گشت اما برخي، با مخاطب قرار دادن طرف مقابل و مخالفين خود، سعي کردند توپ را در زمين ديگري بياندازند. در حالي‌که رعايت شؤون اخلاقي در جامعه وظيفه همگان است. حضرت آيت‌الله جوادي آملي دراين‌باره معتقدند: «در نظام اسلامي همه ما مسئوليم و مسئوليت براي مسئول، مسبوق به صيانت و سياست نفس است... هر مسئولي قبل از سياست‌مداري نسبت به ديگران، بايد سياست‌مدار داخلي نفس خود باشد. در درون انسان خواسته‌هاي زيادي هست که اگر انسان، سياست‌مدار نباشد و آن‌ها را تعديل نکند، قبل از اينکه براي نجات ديگران قدم بردارد، خود در مهلکه گمراهي و ضلالت فرو مي‌رود.?»
متاسفانه سخنان رهبري در حرم امام(ره) نيز به دليل تنش‌هاي سياسي به‌وجود آمده‌ي پيش از آغاز سخنراني معظم‌له، کمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت؛ چراکه باز هم برخي گروه‌ها و اشخاص، سعي کردند تا با ايراد اتهام به يکديگر، مسائل و حواشي مراسم سالگرد ارتحال بنيان‌گذار جمهوري اسلامي ايران را به ديگري نسبت دهند.
محمدحسين صفارهرندي درباره استفاده ابزاري از سخنان رهبري مي‌گويد: «بدترين نوع رفتار اين است که بنا باشد کساني کلام فرد را به نفع خودشان مصادره و از آن چماق درست کنند و قسمت‌هايي از سخنان ايشان را براي کوبيدن به فرق سر ديگران به کار برند ... بسيار مضحک به نظر مي‌رسد که آدم به طبيب مراجعه کند و براي بهبود خود دارو بگيرد و به جاي مصرفش، آن را به دور از چشم ديگران و يا در منظر ديگران به درون چاه بريزد و يا همچنان بر مواضع اشتباه قبلي خود که آلوده به بيماري است، بيشتر اصرار بورزد.?»
هشدار دوم
کمتر از سه هفته از توصيه رهبر انقلاب در نماز جمعه ??خرداد گذشته بود که اهانت به برخي مسئولين نظام توسط تعدادي از معترضين به تصويب قانوني درباره دانشگاه آزاد، به حواشي مراسم سالگرد حضرت امام(ره) اضافه و خبرساز شد. فرداي آن روز و در ديدار با اعضاي بسيجي هيئت علمي دانشگاه‌ها، رهبر انقلاب دومين هشدار علني را اعلام کردند: «من بارها گفته‌ام: ظلم نکنيم. اين هم يکى از آن اساسى‌ترين کارهاست. ظلم چيز بدى و چيز خطرناکى است. ظلم فقط اين نيست که آدم توى خيابان به يکى کشيده بزند. گاهى يک کلمه‌ى نابجا عليه يک کسى که مستحقش نيست، يک نوشته‌ى نابجا، يک حرکت نابجا، ظلم محسوب ميشود. اين طهارت دل را و طهارت عمل را خيلى بايستى ملاحظه کرد ... زيادتر نگوئيد از آنچه که هست، از آنچه که بايد و شايد. منصف باشيم؛ عادل باشيم. اينها آن وظائف ماست. اينجور نيست که ما چون مجاهديم، چون مبارزيم، چون انقلابى هستيم، بنابراين هر کسى که از ما يک ذره- به خيال ما و با تشخيص ما- کمتر است، حق داريم که درباره‌اش هر چى که ميتوانيم بگوئيم.?»
درباره‌ي رواج بداخلاقي سياسي و اهانت به مسئولان نظام، سيدمرتضي نبوي، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام معتقد است: «نمي‌توان به بهانه‌ي انقلابي‌گري از بيان يا گفتماني استفاده کرد که سنخيتي با فرهنگ اسلامي ندارد. در طول تاريخ غالب مشکلات جامعه از افراط و تفريط پديد آمده است. گاهي تفريط انسان را به محافظه‌کاري، سکوت بي‌جا و سرباز زدن از وظايف وا مي‌دارد و گاهي هم افراط، انقلابي‌ها را از مدار اخلاق، عدالت و تقوا خارج مي‌سازد.?»
حضرت آيت‌الله مکارم شيرازي از مراجع تقليد نيز به‌تازگي در آغاز درس خارج فقه خود عنوان کردند: «اختلاف‌هاي سياسي سبب نمي‌شود که قلم و زبان روي حساب و کتاب نباشد. قلم و زبان‌ها بايد روي حساب و کتاب باشد. ما بايد مراقب باشيم که نگويند در نظام اسلامي اين مسائل رخ مي‌دهد، افراد نيز بايد مراقب باشند.?»
آخرين هشدار
«من به بزرگان هم نصيحتى بکنم... مواضع درست گرفتن، حرف درست زدن، تحت تأثير خبرهاى دروغ قرار نگرفتن، اين هم وظيفه است. هزاران نفر در نظام اسلامى دارند محض رضاى خدا زحمت ميکشند و تلاش ميکنند و شب و روز خودشان را ميکُشند، براى اينکه طبق حرکت اسلامى يک کارى انجام بگيرد، نظام اداره شود، وظائفِ بسيار سنگين انجام بگيرد؛ اما انسان يک خبر دروغى را بشنود، بنا کند همه‌ى اينها را زير سؤال بردن- مسئولين دولتى را، ديگران را، ديگران را- اين هم مصلحت نيست، اين هم خلاف است.» اين نکته‌اي بود که رهبر انقلاب بعد از هشدار خود به جوانان آن در ديدار با اعضاي خبرگان رهبري بيان کردند.
آيت‌الله ممدوحي، عضو خبرگان رهبري در همين زمينه مي‌گويد: «نبايد نسبت به شنيدن خبري که در دروغ يا صحت آن شک وجود دارد، اعلام موضع کرد. عصبانيت در شنيدن برخي از خبرها، فضاي تهمت را در جامعه گسترش خواهد داد.?»
اما رهبر انقلاب اسلامي در ديدار با اعضاي خبرگان رهبري، در سخناني صريح به همه به‌ويژه جوانان افزودند: «پيام من به همه کساني که حرف ميزنند و يا در مطبوعات، وبلاگ‌ها و محيط هاي ديگر مينويسند اين است که مخالفت کردن، رد کردن و محکوم کردن يک فکر سياسي و ديني يک چيز است و ابتلاي به رفتار غير اخلاقي و دشنام و هتک حرمت چيز ديگر. من اين مسائل غير اخلاقي را قاطعانه و بطور کامل رد مي‌کنم و نبايد انجام شود.»
آخرين و مهمترين نکته مربوط به موقعيت کنوني جمهوري اسلامي است. آيت‌الله خامنه‌اي ضمن بيان ضرورت حفظ آرامش در جامعه، تأکيد کردند که نبايد کاري کنيم که الگوي جمهوري اسلامي تضعيف شود. آيت‌الله امامي کاشاني در همين زمينه معتقد است?: (صوت با پلير) «جامعه‌اي مي‌تواند الگو باشد که از نظر اخلاق هم جلو باشد، خلقش خلق انساني باشد. پيغمبر اکرم(ص) رمز موفقيتش همين بود. البته قرآن، خود ميدان ديگري دارد از نظر اعجاز و وحي. ولي اخلاق پيغمبر اکرم(ص) واقعاً نقش بسيار عجيبي داشت در دعوت جامعه بشري به اسلام. ما هم که مي‌خواهيم الگو باشيم براي جهان اسلام، انقلاب ما الگو باشد، بايد دراين راستا حرکت کنيم.?»
آيت‌الله آملي لاريجاني نيز دراين‌باره مي‌گويد: «آلوده کردن فضاي سياسي به ناهنجاري‌هايي مثل فحاشي و توهين و افتراء به نفع هيچ کسي نيست؛ چرا که کشور و نظام ما اسلامي است، بنابراين بايد با عمل خودمان براي کل دنيا الگوسازي کنيم. اگر بنا باشد عده‌اي در صحنه سياسي کشور بخواهند رقيب خودشان را با اين روش از ميدان به‌درکنند، بدترين روش است.??»
واکنش‌ها و اظهارنظرها پيرامون سخنان رهبر انقلاب در ديدار با اعضاي مجلس خبرگان، نشان‌دهنده اين است که ترميم فضاي اخلاقي کشور در حوزه سياست، بيش از پيش به يک مطالبه عمومي تبديل شده است.
پي‌نوشت:
?. دکتر رضا داوري اردکاني، فصلنامه علوم سياسي، شماره ??
?. سوره احزاب، آيه ??
?. آيت‌الله جوادي آملي، کتاب «مبادي اخلاق در قرآن»
?. گفت‌وگو با محمدحسين صفارهرندي، سايت برهان
?. اين سخنان در تاريخ ?/?/???? بيان شد.
?. گفت‌وگو با سيد مرتضي نبوي، سايت برهان
?. به نقل از سايت خبرآنلاين
?. گفت‌وگو با آيت‌الله ممدوحي، خبرگزاري فارس
?. خطبه‌هاي نماز جمعه تهران ??/??/??
??. به نقل از روزنامه تهران امروز، مورخه ??/??/??
